Tembung Saroja lengkap contoh dan artinya dalam bahasa Jawa dan Indonesia

- Author

Kamis, 30 Mei 2024 - 00:00 WIB

facebook twitter whatsapp telegram line copy

URL berhasil dicopy

facebook icon twitter icon whatsapp icon telegram icon line icon copy

URL berhasil dicopy

Kawruhbasa.comTembung Saroja adalah dua kata yang artinya hampir sama (mirip) atau sama yang digunakan bersamaan, di mana arti dua kata tersebut akan memiliki makna agak berbeda jika di gunakan terpisah, bahkan tak memiliki arti. Misalnya: adi luhung, akal budi, andhap asor, welas asih dan sebagainya.

Dalam bahasa Jawa, tembung saroja yaiku tembung loro kang padha utawa meh padha tegese kang dienggo bebarengan, tembung loro kasebut tegese dadi rada beda katimbang karo yen madeg dhewe-dhewe.

Dilihat dari kata dasarnya, tembung saroja terbentuk dari “tembung” artinya kata, dan “saroja” artinya rangkap yang penggunaannya digabungkan.

Sebagai bahan rujukan, menurut ahli bahasa, Padmosoekatjo (1953:24), secara harfiah pengertian tembung saroja adalah kata ganda atau dua kata yang mirip atau hampir sama artinya, yang biasanya digunakan bersamaan dalam sebuah kalimat.

Bagi yang telah paham bahasa Indonesia, tembung tersebut akan sering kita temukan, seperti: duka nestapa, suka cita, handai tolan, sanak saudara, riang gembira, duka lara dan lain sebagainya. Jika anda pernah memahami kata tersebut, dalam bahasa Jawa itulah yang disebut tembung saroja.

Pelajari juga Tembung Rangkep: Pengertian, Macam, Contoh, dan perbedaannya

Contoh Tembung Saroja lengkap artinya A – Z

tembung saroja

Dalam bahasa Jawa contoh adalah tuladha, maka di bawah ini akan kami lampirkan contohnya dari abjad A sampai Z yang diartikan dalam bahasa Indonesia.

A

  • adi luhung : apik banget = bagus sekali
  • akal budi : pikiran, nalar = pikiran, nalar
  • andhap asor : ora gumedhe = tidak sombong
  • angkat junjung : bab angkat-angkat = mengangkat sesuatu
  • angkara murka : nesu banget = marah sekali
  • amis bacin : amis banget = anyir sekali
  • arum wangi : sarwa wangi = serba wangi
  • ayem tentrem : dora duwe susah = tidak punya sedih
  • amrik minging : wangi banget = wangi sekali

B

  • babak bundhas : akeh banget tatune = lukanya banyak sekali
  • bala kuswa : akeh banget cacahe bala = bala tentara banyak sekali
  • bagas waras : adoh banget seka lelara = jauh dari penyakit
  • bapa biyung : wong tua sakarone : kedua orang tua (bpk/ibu)
  • bau suku : bebau = badan
  • bibit kawit : kang dadi mula buka = yang menjadi awal mula
  • blaka suta : kandha sabenere = terus terang (ngomong apa adanya)
  • bobot timbang : mung gumantung marang … = tergantung pada …
  • bodho blento : bodho banget = bodoh sekali
  • bojana andrawina : mangan kang sarwa enak = makan serba lezat
  • bot repot : karibedan = kerepotan
  • brenggo, rowa : sugih banget, akeh sanak sedulur = kaya sekali, banyak saudara
  • buka sakawit : wiwitan = awal mula

C

  • candhak ceket : ngepek barang darbeking liyan minangka panyauring utange = mengambil barang milik orang lain sebagai pengembalian hutangnya
  • campur bawur : campuraning tetembungan : bercampur
  • ciri wanci : tetenger = ciri khas/karakter
  • colong jupuk : prakara bab nyolong : mencuri (tentang mencuri)
  • cukeng andreng : ngugemi penemune dhewe = egois (membenarkan pendapatnya sendiri)
  • cundhuk mentul : cundhuk awujud tetironing kembang : kembang tiruan

D

  • dhawuh pangandika : kandhane, kandhamu = perintah
  • dhedhep sidhem : nyenyet tanpa suwara apa-apa : lengang (sepi)
  • dlingo bengle : arane empon-empon : nama tanaman kebun (rempah-rempah)
  • dlemok cung : durung warata = belum merata

Pelajari juga: Geguritan: Pengertian, Contoh, 9 Unsur, dan Ciri

E

  • edi peni : apik banget : bagus sekali
  • eguh pratikel : pratikel warna-warna : saran, akal
  • endah peni : apik banget = banget sekali
  • ewuh pekewuh : pekewuh = tidak enak (perasaan)

G

  • gada gebug : gagah prakasa, tandang grayange = gagah perkasa
  • gagah prakosa : gedhe dhuwur lan santosa = tinggi besar dan perkasa
  • galap gangsul : klera-kleru = salah
  • gandheng ceneng : gegayutan = berhubungan (ada hubungannya)
  • gemah ripah : reja serta akeh wohe = makmur
  • gepok senggol : gegayutan = berhubungan
  • gendhon rukon : atut runtut anggone jejodhohan = rukun dalam berumah tangga
  • geter pater : obah kumitir = bergerak mirip memutar
  • gethok tular : tular tumularing paomongan = menyampaikan berita ke satu orang dan selanjutnya
  • gilir gumanti : ajeg gentenan = bergantian
  • godha rencana : rubeda, alangan = kendala, halangan, godaan
  • gandhes luwes : luwes banget : luwes sekali
  • gulung koming : bingung banget : bingung sekali
  • guna kasantikan : daya kang ngungkuli ing liyan = daya kelebihan
  • guntur ketug : jugruk = longsor

J

  • jalma manungsa : manungsa = manusia
  • japa mantra : donga = mantra, doa
  • jebat kasturi : wangi banget = wangi sekali
  • jegul mudha : bodho banget = bodoh sekali

K

  • kadang konang : ngaku sedulur, marga pangkat utawa sugih = mengaku-ngaku saudara karena orangnya pangkat atau kaya.
  • kadhang kala : tarkadhang = kadang-kadang
  • kajen keringan : dikhormati = dihormati, dihargai
  • kaku kengkeng : kaku banget = kaku sekali
  • kapok kawus : kapok banget = kapok sekali
  • kasep lalu : kasep banget = terlambat sekali
  • kebo ndanu : kebo alasan : kerbau liar
  • kengkeng bengkeng : kaku banget = kaku sekali
  • kepalu ketutu : wis cilaka tambah cilaka = celaka bertumpuk, sudah celaka tersusul celaka lagi (sudah jatuh tertimpa tangga pula)
  • kepalu kepenthung : wis cilaka tambah cilaka = celaka bertumpuk, sudah celaka tersusul celaka lagi (sudah jatuh tertimpa tangga pula)
  • kesampar kesandhung : ora njarak = tidak menggoda
  • klasa bantal : klasa lan bantal : tikar dan bantal
  • klembak menyan : klembak lan menyan = klembak dan kemenyan
  • klobot mbako : kllobot lan mbako = kulit jagung dan tembakau
  • kongas ngambar : sumerbak ambune = baunya semerbak
  • krama niti : pranatan = aturan
  • kukuh bakuh : santosa banget = sentosa sekali

L

  • lara lapa : sakehing kasangsaran = semua kesengsaraan
  • lagak lagean : solah tingkah sing wis dadi kamanuhan = tingkah laku yang sudah menjadi kebiasaan
  • lalu lungse : wis liwat (kasep) banget = sudah terlanjut/terlambat
  • lir pendah : kaya dene = seperti
  • loh jinawi : loh (akeh banyune sarta subur tumrap lemah) = subur (banyak air dan subur untuk tanah)
  • legi angleg : legi banget = manis sekali

Pelajari juga: 3 Tembang Jawa: Jenis, Watak, Sasmita, lan Tuladha yang harus Anda ketahui

M

  • malang megung : ora karuwan alang ujure = berantakan tidak tertata
  • mobah mosik : obah = bergerak
  • mudha punggung : bodho banget = bodoh sekali
  • mula buka : wiwitan, kang dadi jalaran = awal mula, yang jadi penyebab
  • mulang wuruk : ngajar, wulang = mengajar, mendidik
  • mukti wibawa : ora kekurangan apa-apa = tidak kekurangan suatu apa

N

  • nila widuri : inten biru = intan biru
  • nenes kenes : kenes banget = ganjen, genit
  • nistha papa : nistha banget = nista sekali
  • nungsang jempalik : kanthi rekasa banget = susah payah
  • ngelu mules : lara = sakit
  • ngeres linu : lara = sakit
  • ngempit ngindhit : nggawa ing bangkekan = membawa sesuatu diletakkan di pinggul
  • njungkir balik : jengkelitan, rekasa banget = susah payah
  • nunjang palang : tumindak tanpa pikiran = bertindak tanpa pertimbangan
  • nyampar nyandung : ora njarag = tidak disengaja

P

  • pait nyethak : pait banget = pahit sekali
  • papa cintraka : cilaka, sengsara banget = celaka, sengsara sekali
  • pasang rakit : nata = menata
  • perang pupuh : perang gedhen = perang besar
  • pokal gawe : pratingkah utawa akal kang ora becik = tindakan atau mengakali
  • pondhong pikul : nindakake pegaweyan kang abot = mengerjakan pekerjaan berat
  • pringga baya : bebaya = bahaya

R

  • rame gumuruh : rame banget = ramai sekali, riuh
  • rahayu slamet : slamet, begja banget = selamat tanpa halangan
  • rebut dhucung : mlayu dhisik-dhisikan = lari berebut lebih dahulu
  • resik gemrining : resik banget = bersih sekali
  • ruwed renteng : reretu = kacau

S

  • sato kewan : sakehing kewan = semua hewan
  • salah kaprah : sejatine salah, nanging wis lumrah = sebenarnya salah tetapi sudah biasa
  • sambung raket : ana gegayutane = ada hubungannya
  • sambat sebut : njaluk tulung : minta tolong
  • sanak sedulur : keluwarga = sanak saudara (keluarga)
  • sapa aruh : aruh-aruh = menyapa
  • sarat masrut : sarana = sarana
  • setya retna : inten = intan
  • sayuk rukun : rukun banget = sangat rukun
  • setya tuhu : tansah manteb setya = setia
  • sih wilasa : sih kawelasan = welas asih
  • sisip sembir : kurang-kurang begjane = akibat yang kurang baik
  • sri narendra : ratu = raja
  • solah bawa : tandang tanduk = tingkah laku
  • suba sita : tata kramaning pasrawungan = etika bergaul
  • suka rena : bungah lan seneng = suka cita
  • sugih mbrewu : duwe bandha akeh = kaya raya

T

  • tambal sulam : ndandani : memperbaiki
  • tanem tuwuh : tetanduran = tanaman
  • tapak tilas : nulad lakuning liyan = meniru perjalanan orang lain
  • tata cara : padatan sing kalumrah = adat kebiasan
  • tedheng aling-aling : nindakake apa-apa kalawan ngeblak (blaka) = terus terang
  • tepa palupi : tuladha, apik = suri tauladan (contoh)
  • tingkah laku : patrap, solah = tingkah laku
  • tumpang tindhih : tetumpakan tumpang-tumpangan = bertumpuk

U

  • undha usuk : mung sethithik bedane (meh pada) = mirip
  • utang selang : utang = hutang

W

  • wadya bala : prajurit = prajurit (bala tentara)
  • watak wantu : watak sarta dhasaring wewatakan = watak
  • welas asih : duwe welas sarta asih = punya sifat welas dan asih
  • wulang wuruk : pitutur = petuah

Pelajari juga: Arane Dina, Pasaran, Wuku, Sasi, Wilangan, Wayah, Kiblat, Bocah, Sedulur, Turun, lan Watak

Kesimpulan

Dengan membaca dan memahami contoh di atas, maka dapat disimpulkan bahwa tembung saroja terbentuk dari dua kata yang saling menguatkan antara satu sama lain. Dalam bahasa Jawa mbangetne (membuat lebih). Tidak ada rumus baku untuk membuatnya, karena tembung tersebut sudah ada sejak jaman nenek moyang.

Demikian yang dapat kami sampaikan mengenai contoh tembung saroja, semoga memberi manfaat bagi anda yang sedang belajar bahasa Jawa. Jangan lupa kunjungi terus kawruhbasa.com untuk mendapatkan update terbaru pelajaran bahasa Jawa atau ikuti kami di Google News

Berita Terkait

Dhapukane (susunan) tembung Jawa
9 jenis tembung dan 7 jenis ukara Bahasa Jawa
Penggunaan tembung kriya, tembung aran, tembung kahanan dan contohnya
22 cara Ngrimbag Tembung Jawa dan contohnya
Tembung Kawi: Pengertian, Fungsi, Sejarah, Peninggalan, Kamus
Ejaan Bahasa Jawa yang disesuaikan dengan EYD
Tembung Sengkalan lengkap Jenis, 10 Watak, dan contohnya
137 Tembung mbangetake dalam bahasa Jawa dari A sampai Z lengkap contoh kalimatnya

Berita Terkait

Kamis, 13 Juni 2024 - 00:42 WIB

Dhapukane (susunan) tembung Jawa

Selasa, 11 Juni 2024 - 15:43 WIB

9 jenis tembung dan 7 jenis ukara Bahasa Jawa

Selasa, 11 Juni 2024 - 15:42 WIB

Penggunaan tembung kriya, tembung aran, tembung kahanan dan contohnya

Selasa, 11 Juni 2024 - 15:42 WIB

22 cara Ngrimbag Tembung Jawa dan contohnya

Minggu, 9 Juni 2024 - 23:51 WIB

Tembung Kawi: Pengertian, Fungsi, Sejarah, Peninggalan, Kamus

Berita Terbaru

Primbon Jawa

Perwatakan Hari dan Pasaran dan pengaruhnya terhadap bayi lahir

Jumat, 28 Jun 2024 - 10:11 WIB

Primbon Jawa

Karakter bayi lahir menurut tanggal kelahiran Jawa

Jumat, 28 Jun 2024 - 10:11 WIB

Not Gamelan

7 Suara Nada Slenthem Slendro

Rabu, 26 Jun 2024 - 11:44 WIB