Dhapukane (susunan) tembung Jawa

- Author

Senin, 13 Februari 2023 - 09:27 WIB

facebook twitter whatsapp telegram line copy

URL berhasil dicopy

facebook icon twitter icon whatsapp icon telegram icon line icon copy

URL berhasil dicopy

Kawruhbasa.com – Menurut susunannya (dhapukane) kata dalam bahasa Jawa dibagi menjadi dua, yaitu tembung lingga dan tembung andhahan.

Tembung lingga yaiku tembung sing durung owah saka asale. (Tembung lingga adalah kata yang belum berubah dari asal katanya, dalam bahasa Indonesia disebut kata dasar. Contoh: meja (meja), buku tulis, waca, kebo, watu, angin, aku crita, dan lain-lain.

Tembung lingga sing mung unine sakecap diarani tembung wod. (Tembung lingga yang bunyinya hanya sepatah kata disebut tembung wod).

ADVERTISEMENT

SCROLL TO RESUME CONTENT

Tembung andhahan yaiku tembung sing wis owah saka asale. (Tembung andhahan adalah kata yang sudah berubah dari kata asalnya/aslinya). Dalam bahasa Indonesia disebut kata jadian.

Merubah tembung Jawa

Dhapukane tembung Bahasa Jawa

Dalam bahasa Jawa, merubah tembung di sebut juga ngrimbag tembung, pelajari 22 cara Ngrimbag Tembung Jawa dan contohnya.

Adapun sarana untuk ngrimbag tembung ada 5 macam, yaitu:

  1. Ater-ater (awalan)
  2. Seselan (sisipan)
  3. Panambang (akhiran)
  4. Camboran (kata majemuk)
  5. Pangrangkep (kata ulang)

Agar lebih jelas, mari kita bahas satu persatu.

1. Ater-ater (awalan)

Ada 5 wujud ater-ater, yaitu:

  • tripurusa : dak, kok, di
  • hanuswara: am, an, any, ang
  • sa, pa, pi, pra
  • tar, kuma, kami, kapi
  • ka, ke, a, ma, para, pari

2. Seselan (sisipan)

Wujud seselan: in, um, er, el

3. Panambang (akhiran)

Wujud panambang: a, i, e (ipun), ake, (aken), en, an, ne, na, ku, mu, ana.

4. Camboran (kata majemuk)

Tembung camboran adalah dua kata atau lebih yang digunakan bersamaan dalam sebuah kalimat tetapi hanya memiliki satu arti/makna. Contoh:

  • lara lapa
  • gedhe cilik
  • meja dhahar
  • tindak tanduk
  • ngelu mules

Selengkapnya Pelajari jenis tembung camboran

5. Pangrangkep (kata ulang)

Contoh: celuk-celuk, bengok – bengok,

6. Tembung Dwi lingga, contoh:

  • Dwi lingga ajeg, contoh: mlayu-mlayu, lemu-lemu
  • Dwi lingga salin swara: ibak – ibuk, gojag – gajeg

7. Tembung Dwi wasana

Tembung Dwi wasana yaiku pakecapan sing mburi diulang (pengucapan kata dibagian belakang dirangkap), contoh:

  • celuk – celuluk
  • dengek – dengengek

8. Tembung Dwi purwa

Tembung dwi purwa yaiku pakecapan sing ngarep dirangkep, pamacane pamacanane sing ngarap malih dadi e. (tembung dipurwa adalah ucapan yang depan di diulang, menjadi e). Contoh:

  • tuku – tutuku – tetuku
  • laku – lalaku – lelaku
  • kulak – kukulak – kekulak

Demikian yang dapat kami sampaikan mengenai dhapukane tembung Jawa, semoga memberi manfaat. Kunjungi terus kawruhjawa.com untuk mendapatkan update terbaru kami seputar bahasa Jawa, atau ikuti kami di Google News

Berita Terkait

Dasanama bumi
Bahasa Jawa bawah dan atas
Apa bahasa kramanya hari ini?
Bahasa Jawanya kemarin
Bahasa Jawanya bagaimana
Bahasa Jawanya besok
Apa bahasa Jawanya dimana kamu?
Artinya Jawa kamu lagi apa?
Berita ini 155 kali dibaca

Berita Terkait

Rabu, 20 September 2023 - 07:43 WIB

Notasi Ketawang Jamuran Slendro 9

Rabu, 20 September 2023 - 07:34 WIB

Notasi Ketawang Dumadi Slendro 9

Selasa, 19 September 2023 - 23:51 WIB

Notasi Ketawang Dlongeh Slendro 9

Sabtu, 9 September 2023 - 09:28 WIB

Notasi Ketawang Dholo Slendro 9

Sabtu, 9 September 2023 - 09:08 WIB

Notasi Ketawang Dhendha Slendro 9

Sabtu, 9 September 2023 - 08:55 WIB

Notasi Ketawang Dhandhanggula Tlutur Slendro 9

Sabtu, 9 September 2023 - 08:40 WIB

Notasi Ketawang Cakrawala Slendro 9

Selasa, 15 Agustus 2023 - 09:33 WIB

Notasi Ketawang Tambang Laras Pelog Barang

Berita Terbaru

Sejarah Jawa

Nama Kota Besar di Pulau Jawa

Selasa, 24 Okt 2023 - 15:39 WIB

Sejarah Jawa

Kerajaan yang Ada di Indonesia yang Wajib Anda ketahui

Selasa, 24 Okt 2023 - 15:23 WIB

Sejarah Jawa

Luas Jawa Tengah

Selasa, 24 Okt 2023 - 15:06 WIB

Sejarah Jawa

Peta Pulau Jawa Lengkap

Selasa, 24 Okt 2023 - 13:49 WIB

Bahasa Jawa

Dasanama bumi

Rabu, 20 Sep 2023 - 11:02 WIB