Basa Krama Inggil Bahasa Jawa yang sering digunakan oleh ratu

- Author

Kamis, 14 Maret 2024 - 11:11 WIB

facebook twitter whatsapp telegram line copy

URL berhasil dicopy

facebook icon twitter icon whatsapp icon telegram icon line icon copy

URL berhasil dicopy

Basa Krama Inggil adalah bahasa Jawa yang menurut tingkatannya paling tinggi, karena kosakatanya dianggap paling halus daripada jenis bahasa krama lainnya.

Menurut buk Tata Bahasa Jawa, basa krama inggil semua katanya dicampur dengan krama inggil untuk orang yang diajak bicara. Penjelasannya sebagai berikut:

  • Aku diubah menjadi kawula, abdidalem kawula, atau dalem saja.
  • Kowe diubah menjadi panjenengan dalem atau disingkat nandalem saja
  • Sampeyan dalem, hanya ditujukan kepada ratu/raja
  • Ater-ater dak– diubah menjadi kawula, adalem atau kula saja.
  • Ater-ater ko– diubah menjadi panjenengan dalem atau sampeyan dalem untuk seorang ratu
  • Ater-ater di– diubah menjadi dipun

Panambang –ku diubah mejadi kawula, atau kula atau menjadi abdidalem kawula (adalem) tetapi tembung aran-nya (kata bendanya) diberi panambang ipun terlebih dahulu.

Baca juga: Basa Wredha Krama bahasa Jawa yang sudah jarang dipakai

Misalnya: anak kula menjadi abdidalem kawula. (agar lebih jelas diberi panambang ipun terlebih dahulu, misalnya anak kula menjadi anakipun abdi dalem kawula atau anakipun dalem)

  • Panambang –mu diubah menjadi dalem
  • Panambang –e diubah menjadi ipun
  • Panambang –ake diubah menjadi aken

Basa krama inggil biasa digunakan oleh priyayi cilik kepada priyayi gedhe. Orang muda kepada orang tua. Ketika membicarakan priyayi luhur.

Baca juga: Basa Kramantara bahasa Jawa yang indah namun terlupakan

Dalam masyarakat basa krama inggil jarang terdengar lagi, kecuali di dalam kraton. Basa krama inggil ini pasti digunakan ketika seseorang sedang sembahyang memohon kepada Gusti Allahnya.

Contoh basa krama inggil:

  • A : Lho den Bei! Majua kene bae den bei!
  • B : Nuwun inggih sendika.
  • A : Bok kok-linggihi lampite, mester iku anyep. Yen wong ora (kulina) tahan linggih ing anyep sok banjur masuk angin.
  • B : (Inggih sendika). Nuwun inggih.
  • A : Lawas olehmu ora mrene, dhek kalangan dina Rebo kae kowe tak rasani karo si Mandangjaplak.
  • B : Kula nun inggih. Nanging abdi dalem kula rumaos gela sekedhik.
  • A : Gela apa?
  • B : Kula nun dipun rumiyini ing atur dhateng abdi dalem pun kakang Mandangjaplak yek abdi dalem kula badhe nyaosi pisungsung sawung abenan.
  • A : Iya den bei aku dikandhani.
  • B : Dados atur kula punika sampun cemplang.
  • A : Mangsa, padha bae.
  • B : Sarehning sampun wonten unjukipun abdi dalem pun kakang Mandangjaplak dados abdi dalem kula namung munjuk ngaping kalihi kados unjukipun pun kakang punika kemawon, nanging murih ragi sedhepipun unjuk kawula, kula ngunjukaken pisungsung malih awarni lantaran kajeng timaha sembur wedalan kula piyambak; senajan mboten pantes kagem, dening tanpa rerenggan sesotya nanging punika tapak tangan kula piyambak presasat sembah kula mboten oncat wonten ing asta dalem selami-laminipun (Ki Padmasusastra, Serat Tatatjara).

Sebagian orang di pesisiran atau di Jawa Timur mengkramakan ku menjadi dalem. Misalnya sedulurku menjadi sedherek dalem. Adapun yang benar adalah sedherek kula, karena dalem artinya mu, atau e untuk seorang ratu.

Titihan dalem: tunggangane ratu, jarane ratu. Orang yang sedang dipanggil kadang-kadang menjawab dalem. Sebenarnya itu salah yang benar adalah kula saja.

Baca juga: Basa Krama Desa Bahasa Jawa yang terkesan memaksakan kata

Berita Terkait

Tabel daftar Bahasa Jawa dan Artinya dalam bahasa Indonesia
Bahasa Jawa Ngoko, Krama, dan Halus dalam pergaulan sehari-hari
Pelajari Bahasa Jawa dan Artinya: Pengenalan, Struktur, dan Kosakata
Dialog Nebus Kembar Mayang dalam Bahasa Jawa
Bahasa Jawa: Sejarah, Fungsi, Keunikan, kosakata, kamus, dan aplikasi
Mengenal Perbedaan dan Penggunaan Ngoko Alus dan Ngoko Lugu dalam Bahasa Jawa
Minta maaf dalam bahasa Jawa
Dhapukane (susunan) tembung Jawa

Berita Terkait

Jumat, 26 Juli 2024 - 07:44 WIB

Tabel daftar Bahasa Jawa dan Artinya dalam bahasa Indonesia

Jumat, 26 Juli 2024 - 07:39 WIB

Bahasa Jawa Ngoko, Krama, dan Halus dalam pergaulan sehari-hari

Jumat, 26 Juli 2024 - 07:38 WIB

Pelajari Bahasa Jawa dan Artinya: Pengenalan, Struktur, dan Kosakata

Sabtu, 20 Juli 2024 - 15:11 WIB

Dialog Nebus Kembar Mayang dalam Bahasa Jawa

Minggu, 14 Juli 2024 - 11:34 WIB

Bahasa Jawa: Sejarah, Fungsi, Keunikan, kosakata, kamus, dan aplikasi

Berita Terbaru

Bahasa Jawa

Tabel daftar Bahasa Jawa dan Artinya dalam bahasa Indonesia

Jumat, 26 Jul 2024 - 07:44 WIB

Bahasa Jawa

Bahasa Jawa Ngoko, Krama, dan Halus dalam pergaulan sehari-hari

Jumat, 26 Jul 2024 - 07:39 WIB

Bahasa Jawa

Dialog Nebus Kembar Mayang dalam Bahasa Jawa

Sabtu, 20 Jul 2024 - 15:11 WIB